Το άλλο πανεπιστημιακό άσυλο
Το καλοκαίρι είναι κατά κανόνα μια περίοδος ύφεσης των φοιτητικών κινητοποιήσεων και, κατ' επέκταση, της δημόσιας συζήτησης για το πανεπιστημιακό άσυλο.
Χάρη στην πρόσφατη «επιτυχία» της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές, όμως, η φετινή περίοδος των διακοπών φαίνεται πως θ' αποτελέσει, τελικά, την εξαίρεση.
Τούτη τη φορά, ωστόσο, η συζήτηση περί ασύλου δεν προκαλείται από τη μετατροπή των πανεπιστημιακών χώρων σε καταφύγιο (ή ορμητήριο) διαδηλωτών που συγκρούονται με την αστυνομία. Αντικείμενό της αποτελεί, αντίθετα, η προσπάθεια επανοριοθέτησης του σκληρού πυρήνα του ασύλου, που μέχρι σήμερα θεωρούνταν δεδομένος ακόμη κι από τους υποστηρικτές της εισόδου των ΜΑΤ στα ΑΕΙ: της προσφυγής στους πανεπιστημιακούς χώρους για την απόλυτη προστασία της ελευθερίας του λόγου και ακύρωση κάθε απόπειρας ποινικοποίησης των αιρετικών απόψεων και αναλύσεων.
Αναφερόμαστε, φυσικά, στην εκστρατεία που βρίσκεται σε εξέλιξη για το κλείσιμο του δικτυακού τόπου αντιπληροφόρησης Athens Indymedia, με πρώτο βήμα το αίτημα εκδίωξης του υπολογιστή που τον εξυπηρετεί (server) από το «άσυλο» του ΕΜΠ.
Το περασμένο Σάββατο περιγράψαμε συνοπτικά την κοινοβουλευτική πτυχή της καμπάνιας: τις διαδοχικές σχετικές ερωτήσεις του ΛΑΟΣ στη Βουλή και την ταχύτατη συμμόρφωση προς αυτές, τόσο του υφυπουργού Παιδείας Σπύρου Ταλιαδούρου όσο και του «ιδιωτικοποιημένου» ΟΤΕ. Με δεδομένη τη σοβαρότητα του ζητήματος και τα κρίσιμα πολιτικά διακυβεύματα, καλό είναι ωστόσο ν' ασχοληθούμε κάπως αναλυτικότερα με την ουσία της υπόθεσης.
*Το Athens Indymedia αποτελεί τμήμα του ομώνυμου διεθνούς δικτύου αντιπληροφόρησης που πρωτοδημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 1999 στο Σιάτλ, από ακτιβιστές του κινήματος ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, για τη μεταξύ τους ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών.
*Κάθε επιμέρους Indymedia λειτουργεί αυτόνομα, με αυτοτελή εσωτερική λειτουργία και δικό του πολιτικό προσανατολισμό (στο ευρύτερο συνήθως ρεύμα της ελευθεριακής αριστεράς).
Το Athens Indymedia
Κοινό χαρακτηριστικό είναι η παράλληλη λειτουργία μιας συντακτικής ομάδας (που επιμελείται τη βασική δομή του σάιτ) και της ανεξέλεγκτης «συνεισφοράς» ειδήσεων, μεταφράσεων, φωτογραφιών, βίντεο, σχολίων κ.λπ. από τους χρήστες, η ανωνυμία των οποίων είναι τεχνικά εξασφαλισμένη.
*Διακηρυγμένο στόχο συνιστά η κατάργηση του διαχωρισμού μεταξύ «πομπού» και «δέκτη» της ενημέρωσης.
*Οσο για την αντιπληροφόρηση, ως τέτοια χαρακτηρίζεται από το αθηναϊκό σάιτ η «διάδοση της πληροφορίας από την οπτική όλων εκείνων που αγωνίζονται, που η φωνή τους και οι διεκδικήσεις τους δεν πρόκειται ποτέ να ακουστούν από τα καθεστωτικά μέσα, μεταδίδοντας μια πραγματικότητα έτσι όπως την έχουν βιώσει μέσα από τους κοινωνικούς και πολιτικούς τους αγώνες».
*Το Athens Indymedia λειτούργησε πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2001, με πρωτοβουλία μιας εικοσαριάς ακτιβιστών της ριζοσπαστικής αριστεράς και του αντιεξουσιαστικού χώρου που είχαν έρθει σε επαφή με την αντίστοιχη διεθνή πρακτική κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων της Πράγας και της Γένοβας. Οπως όλες οι συλλογικότητες του χώρου, γνώρισε κι αυτό εσωτερικές τριβές, με σημαντικότερη αυτήν που οδήγησε το 2007 στη δημιουργία του παράλληλου τόπου Indy.gr.
*Η απόδοση του εγχειρήματος υπήρξε μάλλον άνιση, σε άμεση κατά κανόνα συνάρτηση προς το εκάστοτε επίπεδο ανάπτυξης των κοινωνικών κινημάτων. Η μεγαλύτερη επιτυχία του Indymedia αφορά την παροχή άμεσης κι άπλετης ενημέρωσης γι' αυτά τα ίδια κινήματα (εργατικό, αντιαυταρχικό, αντιρατσιστικό) και ιδίως για τις πτυχές τους που τα επίσημα ΜΜΕ συνήθως αγνοούν, συσκοτίζουν ή παραποιούν.
*Πολύτιμη υπήρξε επίσης η πληροφόρηση για τη σκοτεινή πλευρά της δράσης των διωκτικών υπηρεσιών, από την καθημερινή αστυνομική βία (στα Εξάρχεια ή αλλού) ώς το «αντιτρομοκρατικό» καλοκαίρι του 2002 και το συνεχιζόμενο ανθρωποκυνηγητό κατά των «λαθρομεταναστών». Οι ακριβείς συνθήκες του φόνου του Αλέξη Γρηγορόπουλου μεταδόθηκαν π.χ. από το Indymedia και όχι από τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, που αρχικά αναπαρήγαγαν άκριτα την επίσημη αστυνομική εκδοχή περί «μαζικής επίθεσης αναρχικών» κατά των πιστολέρο αστυνομικών. Το ίδιο έγινε και με τις φωτογραφίες από τις συνθήκες κράτησης συλληφθέντων μεταναστών στην Ελασσόνα, αποκάλυψη που οδήγησε σε διαθεσιμότητα του διοικητή της τοπικής συνοριοφυλακής («Ε», 29.8.08).
*Για τις απεργίες, τις διώξεις συνδικαλιστών και τις κινητοποιήσεις αλληλεγγύης, το Indymedia αποτελεί βασική πηγή πληροφοριών, όπως και το καθημερινό «ημερολόγιό» του για κάθε λογής εναλλακτικές πολιτικές, ενημερωτικές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε όλη τη χώρα.
*Στο επίπεδο της «κεντρικής» πολιτικής, εσωτερικής και διεθνούς, δεν διαφέρει αντίθετα από τα υπόλοιπα μπλογκ, καθώς περιορίζεται μοιραία στην αναπαραγωγή (και το σχολιασμό) ειδήσεων από τα «κανονικά» ΜΜΕ.
*Στο ίδιο επίπεδο κινούνται και οι «ηλεκτρονικές συζητήσεις» του, με αναπαραγωγή όλων των χαρακτηριστικών του είδους, θετικών (αμεσότητα) ή αρνητικών (ανωνυμογραφία - πλαστοπροσωπία).
«Το ΚΕΠΙΚ της αναρχίας»
Μια πρώτη εκστρατεία κατά του Athens Indymedia σημειώθηκε από τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ το φθινόπωρο του 2002, στο πλαίσιο της συντονισμένης «αντιτρομοκρατικής» καμπάνιας που συνόδευσε την εξάρθρωση της 17Ν. Η απόκλιση του σάιτ απ' την υστερική τρομολαγνία των ημερών οδήγησε σε κραυγές για το κλείσιμό του, ιδίως μετά τη μαζική διαδήλωση της 1ης Οκτωβρίου.
Την ίδια ακριβώς περίοδο σημειώθηκε και η απόπειρα αστυνομικής «διείσδυσης» στις γραμμές του: υποκρινόμενος έναν άσχετο θαυμαστή που «ήθελε να προτείνει κάποιες ιδέες», ο επικεφαλής της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. Μάνος Σφακιανάκης επιχείρησε να έρθει σε επαφή με τα μέλη της συντακτικής ομάδας. Δυστυχώς, ο (όχι και τόσο έμπειρος, τότε) αστυνομικός ξέχασε να «σβήσει» τα «ίχνη» της πραγματικής ταυτότητάς του απ' τα ψευδώνυμα e-mail που έστειλε, οπότε τον πήραν είδηση κι έφαγε το αναμενόμενο διαδικτυακό «ξεφώνημα».
Η τωρινή καμπάνια ξεκίνησε αμέσως μετά το φόνο του Γρηγορόπουλου: Στις 8 Δεκεμβρίου, ενώ όλη η Ελλάδα συγκλονιζόταν από τις μαχητικές διαδηλώσεις ενάντια στην αστυνομική βία και την κυβέρνηση, το ακροδεξιό σάιτ του «Πατριωτικού Συλλόγου Θερμοπύλαι» αποκάλυψε ότι ο σέρβερ του Indymedia φιλοξενείται στο σύστημα του ΕΜΠ. Την επομένη έκανε την εμφάνισή του ο «εξειδικευμένος» δικτυακός τόπος «Λουκέτο τώρα στο Indymedia!» (Stop-Indymedia) και ακολούθησε ομώνυμο γκρουπ συζήτησης στο Facebook. Στις 10.12, ο «Θερμοπύλαι» δημοσίευσε ονόματα, τηλέφωνα και e-mail καθηγητών και υπαλλήλων του ΕΜΠ, καλώντας το κοινό να «διαμαρτυρηθεί» και ν' απαιτήσει το κλείσιμο «της ιστοσελίδας των αναρχικών». Η σκυτάλη παραδόθηκε κατόπιν στους βουλευτές του ΛΑΟΣ.
*Η άμεση σχέση του λογοκριτικού εγχειρήματος με την αστυνομική καταστολή της νεανικής εξέγερσης είναι προφανής. «Οι διαχειριστές και οι χρήστες [sic] του Athens Indymedia έχουν παραβεί τις προβλεπόμενες από το ελληνικό Σύνταγμα διατάξεις περί υποδαύλισης βίας και επεισοδίων κατά των συμπολιτών τους», ισχυρίζεται χαρακτηριστικά η ιδρυτική διακήρυξη του Stop-Indymedia, ενώ το ξενόγλωσσο κείμενο του ίδιου σάιτ (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, ιταλικά και... σερβικά) διακηρύσσει πως «οι ελληνικές ταραχές του περασμένου Δεκεμβρίου έδειξαν το πραγματικό πρόσωπο της άκρας Αριστεράς, ένα πρόσωπο βίας, τρομοκρατίας και βανδαλισμού».
*Ως βοηθητικά επιχειρήματα επιστρατεύονται ο «αντεθνικός χαρακτήρας» του εχθρού (που «επιθυμεί την πλήρη κατάργηση των ενόπλων δυνάμεων επειδή κάποιοι σύντροφοί τους είναι φυγόστρατοι και κότες» και «υποστηρίζει την ύπαρξη δήθεν "εθνοτικών μειονοτήτων" στην Ελλάδα»), καθώς και το «συμμαχικό» βαρύ πυροβολικό: το Indymedia, διαβάζουμε, «έχει κατηγορηθεί στις ΗΠΑ, την Ιταλία και τη Βρετανία για υπόθαλψη τρομοκρατικών ενεργειών και Αντισημιτισμό»!
*Μια οφθαλμοφανής υπηρεσιακή λογική διαπερνά, τέλος, τη σχετική επιχειρηματολογία. Δεν είναι μόνο ο Παναγιώτης Δούμας που παραθέτει ως ακαταμάχητο τεκμήριο την πληροφορία ότι «το Indymedia για την ηγεσία της αστυνομίας αποτελεί το ΚΕΠΙΚ [Κέντρο Επικοινωνιών] της αναρχίας και της τρομοκρατίας στην Ελλάδα» («Ελεύθερος Κόσμος», 5.7.09). Εξίσου εύγλωττη είναι και η υποδοχή της κίνησης Ταλιαδούρου από το Stop-Indymedia:
«Για να θεωρήσει σωστό ο Υφυπουργός Παιδείας να ζητήσει εξηγήσεις απ' τον Πρύτανη, τότε υπάρχει κάποιος λόγος, νομικός ή συνταγματικός. Εκτός κι αν αμφισβητούν ορισμένοι τις προθέσεις του ίδιου του Υπουργού» (10.2).
Απ' τη «διείσδυση» στο «δίκτυο»
Ο ακροδεξιός χαρακτήρας της όλης κίνησης είναι αναμφισβήτητος. Τα γραφεία του «Π.Σ. Θερμοπύλαι» εγκαινιάστηκαν το 2004 από τον Κώστα Πλεύρη, ο οποίος ήταν ομιλητής στις 7 από τις 46 εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί εκεί. (Ακολουθούν ο Βορίδης με 4 παρουσίες και ο Αδωνις με 3, ενώ από μια φορά εμφανίστηκαν ο υιός Πλεύρης, ο Γεωργαλάς, ο Καραθάνος, ο Καλεντερίδης, ο Θύμιος Παπανικολάου κι ο εκπρόσωπος Τύπου του Μεϊμαράκη, Νίκος Χιδίρογλου.)
*Οπως αποκάλυψε στην ηλεκτρονική έκδοση της «Ε» ο συνάδελφος Μπάμπης Πολυχρονιάδης (6.2.09), η διεύθυνση και το τηλέφωνο του «Π.Σ. Θερμοπύλαι» ταυτίζονται με αυτά του ΛΑΟΣ Περιστερίου, το δε Stop-Indymedia γράφεται από τον ίδιο άνθρωπο με το «Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Κώλου», ένα εμετικό «χιουμοριστικό» σάιτ, αποκαλυπτικό για το πνευματικό επίπεδο του χώρου.
*Χαρακτηριστική για τους πολιτικοϊδεολογικούς προσανατολισμούς των διωκτών του Indymedia είναι η (αυτο)παρουσίαση της τελευταίας ομιλίας του Πλεύρη (31.5.09): «Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του συλλόγου», διαβάζουμε, ο ομιλητής «χειμαρρώδεις [sic] όπως πάντα, καθήλωσε το ακροατήριο», διακηρύσσοντας ότι «ο Ελληνικός λαός θα κληθεί κάποτε να διαλέξει μια Ελλάδα χωρίς Δημοκρατία ή μια Δημοκρατία χωρίς Ελλάδα». Και, φυσικά, «καταχειροκροτήθηκε από το κοινό».
*Εκτός από λάτρεις μιας «Ελλάδας χωρίς Δημοκρατία», οι διώκτες του Indymedia διακρίνονται επίσης για την ίδια «υπόθαλψη της βίας» που χρεώνουν στο στόχο τους. Ιστοσελίδες που διαφημίζει το Stop-Indymedia ξεχειλίζουν π.χ. από προτροπές για φυσική εξολόθρευση των «ανθελλήνων προδοτών» ή των «αριστερών φασιστών» κ.ο.κ.
*Ανέκδοτο θυμίζει, τέλος, η αναπαραγωγή και προβολή κάποιων ακραίων ή προβοκατόρικων κειμένων (π.χ. επιδοκιμασιών των φόνων αστυνομικών) που ανώνυμοι χρήστες «έσπρωξαν» στο Indymedia, αλλά «κόπηκαν» ταχύτατα από τους διαχειριστές του. Το «ΚΕΠΙΚ της αναρχίας» κατηγορείται έτσι για κείμενα αναρτημένα όχι στο ίδιο αλλά στα σάιτ που ζητούν το κλείσιμό του!
Η «αξιοποίηση» της ανωνυμογραφίας του Indymedia από την ακροδεξιά, για τους δικούς της σκοτεινούς λόγους, είναι άλλωστε μια παλιά ιστορία. Απόδειξη, το ιστορικό «ξεκατίνιασμα» μεταξύ (και) ηγετικών στελεχών του «χώρου», που ξεκίνησε σε σελίδα διαλόγου του Indymedia το 2003 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα (http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=149283).
*Σημείο τομής για τη (μερική) εγκατάλειψη του αντιεξουσιαστικού σάιτ απ' τους ακροδεξιούς θαμώνες του φαίνεται πως αποτέλεσε η πρόσφατη ανάπτυξη της «μπλογκόσφαιρας». Ο πρόεδρος της νεολαίας ΛΑΟΣ καμάρωνε π.χ. πρόσφατα στην κομματική «Α1» (27.9.08) πως ο «τομέας δημιουργικού» της οργάνωσής του «συντονίζει ένα δίκτυο μπλόγκερς που κάνει την "Ελευθεροτυπία" και άλλα "φίλια" μέσα να παραμιλούν για την παρουσία των "κακών" στο ελληνικό διαδίκτυο».
Φυσικά,το κόμμα του Καρατζαφέρη δεν πρωτοτυπεί καθόλου στην επιστράτευση αυτών των «αυθόρμητων» μορφών «προσωπικής έκφρασης» για τη διοχέτευση της γκρίζας προπαγάνδας του. Το ίδιο κάνουν και φορείς του επίσημου κράτους. Θυμίζουμε, απλά, την συνάντηση της Ντόρας Μπακογιάννη με μια ομάδα μπλόγκερ στο ΥΠΕΞ, για την αποτελεσματικότερη προβολή των «εθνικών μας θέσεων» (16.4.08).
Το άσυλο στο στόχαστρο
Ας ξαναγυρίσουμε, όμως, στο Indymedia. Η νομικίστικη επικέντρωση των διωκτών του στην «εξωακαδημαϊκή» χρήση του δικτύου του ΕΜΠ δεν μπορεί να κρύψει το βαθιά πολιτικό περιεχόμενο της αντιπαράθεσης. Από το ίδιο δίκτυο εξυπηρετούνται εξάλλου και οι δικτυακοί τόποι φοιτητικών παρατάξεων ή άλλων φορέων, χωρίς να ενοχληθεί κανείς μέχρι σήμερα.
*Κατά κοινή ομολογία, η παρουσία του σάιτ μέσω ΕΜΠ δεν αποσκοπεί στην αποφυγή του οικονομικού κόστους (κάπου 80 ευρώ το μήνα, ποσό γελοίο για δικτυακό τόπο με χιλιάδες σταθερούς χρήστες και δεκάδες χιλιάδες επισκέψεις την ημέρα), αλλά στην αυξημένη προστασία που εξασφαλίζει στον σέρβερ το πανεπιστημιακό άσυλο.
*«Ας πληρώσει το Indymedia έναν εξυπηρετητή, ώστε να μπορούν να το κλείσουν οι αρχές και να μην κρύβονται πίσω από τον πρύτανη και το "άσυλο" του Πολυτεχνείου», ξεκαθαρίζει π.χ. χωρίς περιστροφές το σάιτ του «Θερμοπύλαι» (8.2.09). «Η ύπαρξη του ασύλου επιτρέπει την ατιμωρησία ακόμη και όταν γίνονται εγκληματικές ενέργειες, όπως η παροχή προσωπικών δεδομένων», εξηγεί απ' την πλευρά του ο Πολατίδης (12.7). Παρόμοια συλλογιστική αναπτύσσει και το ομόφρον Greek Alert (9.7.09), σε σχετικό κείμενό του που αναπαράγεται αυθημερόν στον ιστότοπο του «Ρεσάλτο».
*Μετά το «ΚΕΠΙΚ των αναρχικών», έχουν, άλλωστε, σειρά κι άλλοι δικτυακοί τόποι, ανεπιθύμητοι στους αυτόκλητους προασπιστές του έθνους και της (πόσο δημοκρατικής;) «νομιμότητας».
Αμέσως μετά τα πρώτα εξώδικα του ΟΤΕ, ο Π.Σ. «Θερμοπύλαι» αποφαινόταν π.χ. πως είναι «γεμάτα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα με παράνομους εξυπηρετητές (servers) αναρχοαριστερών ιστοσελίδων» (12.7). Παραθέτει μάλιστα τα ονόματα, e-mail και τηλέφωνα των αρμόδιων καθηγητών και υπαλλήλων, για τον παντοειδή -προφανώς- «σωφρονισμό» τους (8.7).
Ο δε Πολατίδης του ΛΑΟΣ δήλωνε ευθαρσώς στον «Ελεύθερο Κόσμο» (12.7) πως «όλες οι ιστοσελίδες» που (κατ' αυτόν) «παραβαίνουν τους όρους της συμβάσεως» μεταξύ ΟΤΕ και Εθνικού Δικτύου Ερευνας και Τεχνολογίας «πρέπει να απομακρυνθούν» και να μην υπάρξουν «νομικά τερτίπια» για την επαναφορά τους.
*Τελικός στόχος, διευκρινίζει η χουντική εφημερίδα που φιλοξένησε τη συνέντευξη, είναι η εξάλειψη «της μιαρής παρουσίας των άπλυτων και του αριστερού παρακράτους μέσα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα». Εν ανάγκη, όπως θα 'λεγε κι ο πρώτος φίρερ του χώρου, σε μια «Ελλάδα χωρίς Δημοκρατία»...